Η Αλεξανδρούπολη θα μπορούσε να αποτελεί υπόδειγμα πολιτισμού, με «μαέστρο» (βλ. εκάστοτε Δημοτική Αρχή) και χορωδία τα διατηρητέα κτίρια της πόλης.
Με αφορμή την αυγουστιάτικη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου περί κατεδάφισης της Καπναποθήκης (ή Καπνομάγαζου) επί της οδού Αίνου, ακούσαμε ειδικούς και μη να το υπερασπίζονται ή να το απαξιώνουν, να θέλουν να το γκρεμίσουν ή να επιμένουν στην αποπεράτωση του κτιρίου. Ο καιρός πέρασε και ακόμη να πάρουμε απόφαση να συνεχίσουμε τις εργασίες σε αυτό.
Η παλιά Καπναποθήκη όμως δεν είναι το μοναδικό κτίριο που έχει κηρυχθεί διατηρητέο στην Αλεξανδρούπολη από το Υπουργείο Πολιτισμού. Αρκετά ακόμη κτίρια έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα από τα οποία μερικά υπάρχουν ενώ κάποια άλλα έχουν κατεδαφιστεί. Επίσημα το υπουργείο έχει εντάξει στους καταλόγους του τα παρακάτω :
| α/α | Κτίριο | Οδός | Φ.Ε.Κ. | Παρατηρήσεις | |
| 1 | Σχολείο Ελληνικής κοινότητας της πόλης | | 476 Β/1974 | Οίκημα χρήζον ειδικής κρατικής προστασίας | |
| 2 | Ζαρίφειος Παιδαγωγική Ακαδημία | | 714 Β/1979 | Οίκημα χρήζον ειδικής κρατικής προστασίας | |
| 3 | Παλιό Νοσοκομείο | Ηροδότου & Δήμητρας | 714 Β/1979 | Οίκημα χρήζον ειδικής κρατικής προστασίας | |
| 4 | Κτίριο Ν. Παπαθανασίου | Βενιζέλου & Κομνηνών | 458 Β/1987 | Έργο Τέχνης | |
| 5 | Λεονταρίδειος Ελλ. Αστική Σχολή Αρρένων | Προαύλιο Ιεράς Μητρόπολης Αλεξανδρούπολης | 476 Β/1974 | Οίκημα χρήζον ειδικής κρατικής προστασίας | |
| 6 | Αποθήκες Λιμανιού | Μ. Αλεξάνδρου & λιμάνι | 1060 /1997 | | |
| 7 | Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο | Ι. Καβύρη 6 & Βενιζέλου | 204 / 1999 | | |
| 8 | Κτίριο Αλτιναμάζη | Βιζβίζη 24 | 602 / 1990 | | |
| 9 | 1ο Δημοτικό σχολείο | Αν. Θράκης 124 | | | |
| 10 | Εθνολογικό Μουσείο Θράκης | 14ης Μαΐου 63 | 296 / 1993 | | |
| 11 | Παλιά Καπναποθήκη | Αίνου 46 | 858 Β/1997 | |
Τα παραπάνω κτίρια αποτελούν την πολιτιστική κληρονομιά της Αλεξανδρούπολης. Είναι
δείγματα της βιομηχανικής δραστηριότητας (βλ. Καπνομάγαζο), της εμπορικής δραστηριότητας (Αποθήκες και Τελωνείο Λιμανιού), ή δείγματα νεοκλασικών κτιρίων και αρχοντικών (πρώην γραμματεία Δημοκριτείου Πανεπιστημίου, Πασαλίκι, κτίρια Αλτιναμάζη και Παπαθανασίου).
Τα περισσότερα από τα παραπάνω κτίρια βρίσκονται σε κακή κατάσταση (Καπνομάγαζο, Ακαδημία, 1ο Δημοτικό, Αποθήκες Λιμανιού, Παλιό Νοσοκομείο), και άλλα δεν υφίστανται σήμερα ( κτίρια Παπαθανασίου και Αλτιναμάζη). Κάποια παρέχουν τις υπηρεσίες τους ως σχολεία ή μουσεία και άλλα ως πίνακες ανάρτησης «Ενοικιάζεται ή Πωλείται».
Όπως είναι λογικό τα χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα κτίρια της πόλης συνωστίζονται κυρίως στο εμπορικό κέντρο της, στον πολεοδομικό ιστό του 1930, που αποτελούσε και την πρώτη επίσημη χαρτογραφική αναφορά της Αλεξανδρούπολης, με μοναδική εξαίρεση το Παλιό Νοσοκομείο.
Αν ο πολιτισμός και όχι μόνο τα «κύματά» του έμπαιναν σε προτεραιότητα, θα μπορούσαμε να εντάξουμε σε ευρωπαϊκά προγράμματα την αποκατάσταση των παραπάνω κτιρίων, να δεσμεύσουμε και τα εναπομείναντα αξιόλογα αρχιτεκτονικά και ιστορικά δείγματα της Αλεξανδρούπολης. Με την διαμόρφωση των εξωτερικών τους χώρων να τα ανάγουμε σε πόλους έλξης. Να δώσουμε αξία στις γειτονιές, να τονίσουμε το εμπορικό κέντρο και να τονώσουμε την κίνηση της τοπικής αγοράς.
Είναι κρίμα που όλα αυτά τα χρόνια δεν δίνουμε σημασία σε ζητήματα πολιτισμού, αλλά αναλωνόμαστε στην αντικατάσταση πεζοδρομιών. Με τον κατάλληλο «μαέστρο» (βλ. εκάστοτε Δημοτική Αρχή) και την ανάληψη πολιτιστικών καθηκόντων από κάθε κτίριο, θα δημιουργούσαμε μία πόλη υπόδειγμα πολιτισμού. Σοβαρότητα και ιεράρχηση των προτεραιοτήτων χρειάζεται.
